Sosyal Sorumluluk Bilinciyle Sürdürülebilir Tekstil Ürünü Bez Bebek ve Eğitici Oyuncak Tasarımları

Yayınlanma Tarihi: 04-05-2023

  • deu-ssp-1494
  • Güzel Sanatlar Fakültesi Moda Giyim Tasarımı
  • Doç. Dr. Selda Kozbekçi Ayranpınar
  • Prof.Dr. REFİK EMRE ÇEÇEN (Personel) Doç.Dr. GÜLCAN BATUR (Personel) Doç.Dr. SADIK TUMAY (Personel) Meslek Uzmanı NİLHAT AYGIN (Yurt İçinden Araştırmacı) Öğr.Gör. PELİN DİKMEN (Personel) Öğr.Gör. MUSTAFA KULA (Personel) Öğr.Gör. CANAN ERDÖNMEZ (Personel) Dr.Öğr.Üyesi DENİZ KIZMAZOĞLU (Personel)
  • 13/06/2022
  • 14/10/2023
  • Sürdürülebilirlik, birçok tanımı olan bir kavramdır ve modadaki karĢılığı, malzemelerin doğaya
    olan etkisinden, iĢçi haklarına ve sosyal adalet ile ilgili konulardan moda endüstrisinin
    ekonomisine kadar her Ģeyi kapsayan çeĢitli bakıĢ açılarını ve yöntemleri içermektedir. Tekstil
    ve moda tasarımı sektörü, çevreyi ve doğayı en fazla zarara uğratan sektörlerden biri olarak
    karĢımıza çıkmaktadır. Tekstil ve hazır giyim sektörü hızlı moda kavramının da etkisiyle su ve
    çevre kirliliğine, birçok tekstil atıklarına sebep olmasından dolayı eleĢtirilmektedir ve bu
    nedenle tekstil ve giyim sektöründe sürdürülebilirlik önemli bir rol oynayan kavram olarak
    kabul edilmektedir. SanayileĢme, endüstri, dünya genelinde karĢılaĢılan nüfus artıĢı ve bununla
    beraber üretimin ve tüketimin de artması birçok çevre sorununu beraberinde getirmekte, doğal
    kaynakların zamanla tükenmesine yol açmaktadır. Üretilen ürünlere artık daha kolay eriĢim
    sağlanması sebebiyle üretim ve tüketim eĢit oranda artmaktadır. Son yıllarda tekstil ve moda
    tasarım sektörü baĢta olmak üzere birçok sektör için sürdürülebilirlik kavramı sıkça karĢımıza
    çıkmaktadır. Bu Proje sosyal sorumluluk bilinciyle üretim ve kullanım fazlası konumundaki
    tekstil hammadde ve aksesuarlarıyla tasarım-üretim kriteri ve süreçleri göz önünde
    bulundurularak değerlendirilmesini, geri kazanım ve ileri dönüĢüm yoluyla bez oyuncak
    tasarımlarını ve üretimini kapsamaktadır.

  • Tüm canlıların varlığını sürdürebilmeleri için ihtiyaç duyduğu yenilenebilir ya da yenilenemez
    doğal kaynakların gereksiz tüketimini sorgulamanın yanı sıra atık yönetimi sürecinin de dâhil
    olduğu sürdürülebilirlik çerçevesinde doğaya karĢı olan sorumluluğumuzla birlikte doğrudan
    insana dokunan ve insanı da düĢünen bir bilinçle hareket etmemizi gerektirir. Bu yüzden
    sürdürülebilirlik sadece doğa boyutuyla ele alınmamalıdır. Sosyal boyutu da bir o kadar
    önemlidir. YaĢam döngüsü içinde eğitim ve sağlık gibi standartların da artırıldığı bir ortamı
    sağlamak, sürdürülebilirliğin sosyal boyutları arasında yer almaktadır. Bu amaç doğrultusunda
    oluĢturulan “Sosyal Sorumluluk Bilinciyle Sürdürülebilir Tekstil Ürünü Bez Bebek ve Eğitici
    Oyuncak Tasarımları” projesiyle tekstil ve hazır giyim sektöründe ortaya çıkan kullanım fazlası
    tekstil ve aksesuar malzemelerinin ileri dönüĢüm yoluyla yeniden kullanımı amaç edinilmiĢtir.
    Bu amaç doğrultusunda tamamen el emeği tasarım bebekler lösemili çocuklara hediye edilerek
    onların, bulunduğu olumsuz hastalık sürecini bir an unutarak gülümsemesini sağlamak
    hedeflenmektdir. Toksik içermeyen, antibakteriyel, yıkanabilen Textile Processed According To
    The Organic Content Standard (OCS) sertifikalı organik kumaĢlardan üretilecek bez
    oyuncakların tasarlanması ve üretilmesi hedeflenmektedir. Tedavi süreçleri içerisinde
    bulundukları ortamın hassasiyeti dikkate alınan lösemili çocuklar için tasarlanacak ve üretilecek
    bez oyuncaklarda kullanılacak doğa dostu üretim fazlası tekstil malzemeleri için ar-ge projeleri,
    yatırımları, üretimde malzeme seçiminden yenilenebilir temiz enerji kullanımına, doğal
    kaynakların korunmasından atık kaynakların değerlendirilmesine kadar her adımda
    sürdürülebilirliği amaçtan çok ilke edinen Akar Tekstil dıĢ paydaĢ seçilmiĢtir.
    Bu proje kapsamında sosyal sorumluluk bilinciyle tasarlanıp üretilecek sürdürülebilir, zamansız,
    Yazım alanları gerektiği kadar uzatılabilir
    ileri dönüĢüm bez oyuncaklar için DEU Tıp Fakültesi Çocuk Onkoloji Enstitüsü iç paydaĢ
    olmuĢtur. Oyun, çocuğun geliĢimsel yönden sağlıklı olabilmesi için temel bir ihtiyaçtır. Oyun ve
    oyuncaklar çocuklara arkadaĢlık yapabileceği gibi hastanede yatan çocukların kaygılarının
    azaltılmasına da yardımcı olması beklenmektedir. Bez oyuncaklar yıkanabilir olması nedeniyle
    hem sağlık açısından hem de güvenlik açısından tehlike oluĢturmamaktadır. Ayrıca bez bebek
    ve oyuncaklar uyku ve oyun arkadaĢı olarak çocukların kendini iyi hissetmelerine yardımcı
    olabilir ve aynı zamanda bez bebekler, oyuncak sektöründeki marka bebeklere nazaran
    çocukları genç kızlığa özendirmemekte, düĢsel oyuna teĢvik ederek yaratıcılıklarını
    desteklemektedir.

  • DEU Tıp Fakültesi Çocuk Onkoloji Enstitüsü
    Akar Tekstil A.Ş.

  • DEÜ Tıp Fakültesi Çocuk Onkoloji servisinde
    yatan çocuklar ve dezavantajlı bölgelerdeki ya da dezavantajlı gruplardaki çocuklar

  • • 1-1- Projenin ilk aşaması konuyla ilgili ulaşılabilen makale, kitap, katalog vb. literatür taraması ve Dış paydaşlar Akar Tekstil ve H&M Firma ziyareti; Akar Tekstil ve H&M tarafından ücretsiz temin edilecek olan toksik içermeyen, antibakteriyel, organik ve yıkanabilir üretim fazlası ürün kategorisine ayrılan kumaşlar ve aksesuarların toplanması, Kapsadığı Ay Aralığı: 1-2, Kapsadığı Ay Aralığı:1-2,
    • 2-2- Mevcut numunelerin tasarım öncesi renk ve türlerine göre sınıflandırılması, incelenmesi. İncelenen malzemelerin proje kapsamında belirlenen kriterlere göre seçiminin yapılması; Kapsadığı Ay Aralığı: 1-2, Kapsadığı Ay Aralığı:1-2,
    • 3-3- Yapılan toplantı ve atölye çalışmasının fotoğraf ve kamera ile belgelenmesi; Kapsadığı Ay Aralığı: 1-12, Kapsadığı Ay Aralığı:1-12,
    • 4-4- Çeşitlilik ve sayısal değerin fazla olması adına dijital ortamda bez bebek, hayvan figürleri ve eğitici oyuncak tasarımlarının oluşturulması, alternatif renk ve desenlendirmelerin yapılması; Kapsadığı Ay Aralığı: 1-10, Kapsadığı Ay Aralığı:1-10,
    • 5-5- Tasarımları yapılan bez oyuncakların proje ekibi ve proje danışmanı çocuk gelişim uzmanı ile birlikte değerlendirilerek, numune dikileceklere karar verilmesi; Kapsadığı Ay Aralığı: 3,6,9, Kapsadığı Ay Aralığı:3-9,
    • 6-6- Ürün kalıplarının hazırlanması; Kapsadığı Ay Aralığı: 1-11, Kapsadığı Ay Aralığı:1-11,
    • 7-7- Prototiplerin üretilmesi; Kapsadığı Ay Aralığı: 2-12, Kapsadığı Ay Aralığı:2-12,
    • 8-8- Atölye çalışmaları (Workshop); Kapsadığı Ay Aralığı: 2-3, 7-8, 10-11, Kapsadığı Ay Aralığı:2-11,
    • 9-9- Sanal ortamda sergilenmesi; Kapsadığı Ay Aralığı: 3-12, Kapsadığı Ay Aralığı:3-12,
    • 10-10- Yüz yüze Sergi; Kapsadığı Ay Aralığı: 3,6,12, Kapsadığı Ay Aralığı:3-12,
    • 11-11- Çıkan ürünlerin çocuklara hediye edilmesi; Kapsadığı Ay Aralığı: 6,12, Kapsadığı Ay Aralığı:6-12,
    • 12-12- “İleri Dönüşüm” yaklaşımı ile tasarlanan oyuncakların üretilmesi, projede ortaya çıkarılan tasarımların (çalışmaların) ve ürünlerin hedeflenen amaç doğrultusundan akademik bir yayın hazırlanması; Kapsadığı Ay Aralığı: 6-11, Kapsadığı Ay Aralığı:6-11

  • DEU Bap
  • Proje ilk olarak Akar Tekstil tarafından temin edilen üretim ve kullanım fazlası toksit madde içermeyen, anti alerjik, antibakteriyel “OCS” sertifikalı (Textile Processed According to the Organic Content Standard) kumaşlardan hazırlanan el yapımı bez oyuncaklarla 27 Nisan 2022 tarihinde DEU Tıp Fakültesi Çocuk Hastanesi Onkoloji Servisinde tedavi gören çocuklarla buluşturuldu.
    Topluma hizmet anlayışıyla akademik ve bilimsel faaliyetlerini sürdüren Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ), sosyal sorumluluk projeleriyle insan hayatına dokunmaya devam etmektedir. Güzel Sanatlar Fakültesi ve DEÜ Onkoloji Enstitüsü’nün, Akar Tekstil’in destekleriyle hayata geçirdiği ‘Sosyal Sorumluluk Bilinciyle Sürdürülebilir Tekstil Ürünü Bez Bebek ve Oyuncak Tasarımları’ Projesi düzenlenen bir sergiyle tanıtıldı. Dokuz Eylül Üniversitesi’nin kültür mirası Rektörlük Binası’nda yer alan fuaye alanında açılan Oyuncaklarla Sürdürülebilir Hikayeler Sergisi ile proje kapsamında, alanında uzman akademisyenler tarafından üretilen bez oyuncaklar ve bu el yapımı oyuncakların fotoğrafları 20.06.2022 – 04.07.2022 tarihler arasında sergilendi.
    Öncelikle ve özellikle uygulamaya dayalı bu projede dış paydaşımız Akar Tekstil tarafından hibe edilen üretim ve kullanım fazlası kumaş ve malzemeler, tekstil ve dikiş teknikleriyle desteklenerek bez bebek ve oyuncaklarda yenilikçi ve deneysel yaklaşımlar gözetilerek Güzel Sanatlar Fakültesi merkezli uygulama ve geliştirmeye dayalı “uygulamalı” araştırma yöntemi kullanılmaktadır. Proje kapsamında kullanılacak dikiş makinalarının eğitimi ve Güzel Sanatlar Fakültesi öğrencilerinin tasarım ve sanatsal bakış açıları değerlendirilmek üzere projeye yönelik oyuncak üretim atölye çalışmaları yapılmıştır.
    Yine proje bütçesiyle alınan ve oyuncak üretiminin yapıldığı konteyner Oyuncak Atölyesi adıyla tasarlandı ve renklendirildi.
    DEÜ’lü akademisyenlerin gözetiminde eğlenceli vakit geçirirken aynı zamanda öğrenmelerini pekiştiren çocuklar, kendileri için tasarlanan oyuncakların çizimlerinden oluşan boyama kitabı tasarlandı ve basıldı.
    Kahramanmaraş merkezli meydana gelen ve Türkiye’yi yasa boğan deprem felaketinin ardından bölgeye yönelik yardım ve destek seferberliği başlatan Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) bölgedeki çocuklara destek ve moral sağlayacak faaliyetleri kapsamında, Üniversitenin Güzel Sanatlar Fakültesi (GSF) öğretim üyeleri ve gönüllü öğrencilerinin desteği ile Adıyaman’da “Oyuncak Atölyesi” kurdu. DEÜ’nün Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) kapsamında Üniversitenin öz kaynakları ile desteklenen ve Adıyaman’da Çadırkent 7 bölgesine kurulan Oyuncak Atölyesi’nde, çocuklar antibakteriyel kumaşlardan tasarlanan oyuncakları kendi başlarına yapma imkanı yakaladı.

  • 365
  • "Sosyal Sorumluluk Bilinciyle Sürdürülebilir Tekstil Ürünü Bez Bebek ve Eğitici Oyuncak Tasarımları" projesi, çevre, sosyal sorumluluk ve sürdürülebilirlik alanlarında önemli bir etki yaratmayı hedefleyen örnek bir inisiyatiftir. Bu proje, DEÜ Güzel Sanatlar Fakültesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Onkoloji Enstitüsü ve Akar Tekstil firması arasındaki işbirliği ve ortak çalışmalar sayesinde hayata geçirilmiştir. Proje başvurusunda belirtilen iş paketleri ve tarihlere düzenli bir şekilde uyulmuş, çıktılar farklı etkinlikler, atölye çalışmaları ve deprem bölgesi Hepimiz Çocuktuk birliktliğiyle istenilen düzeyde oyuncak üretimi ve üretilen oyuncakların çocuklara ulaştırılması yoluyla tamamlanmıştır.
    Proje sürecinde iş planında yer alan 2 yüzyüze sergi 1 sanal ortamda sergi gerçekleştirlmiştir. Sergilerin her ikisinin yüzyüze olması DEÜ Rektörü Prof. Dr. Nükhet Hotar başkanlığında düzenlenen Ulusal Basın toplantısıyla projenin topluma duyurulması ve ulusal anlamda farkındalığın artması, daha çok kitleye ulaşmasının uygun olacağıdır. Sürdürülebilir Sanal Oyuncak Sergisi, projenin dijital ortama taşınması ile yeni görme biçimlerinin oluşmasını proje tasarım ve ürünlerine erişimi kolaylaştırarak daha geniş kitlelere yayılmasını sağlamaktadır. Oyuncak üretiminin gerçekleştirilmesi amacıyla proje bütçesiyle alınan konteyner götürüldüğü deprem bölgesi Adıyaman çadırkentte hala bölgedeki çocuklara sosyal- kültürel destek sağlamak üzere üniversitmiz personeli tarafından kullanılmaktadır. Ayrıca Bez oyuncakların yapım süreci, kullanılan malzemelerin ileri dönüşüm ürünü olması, el emeğiyle hazırlanması ve sürdürülebilirlik prensiplerine uygun olması gibi unsurlar fotoğrafları çekilerek belgelenmiştir. İleri dönüşüm ve sürdürebililik bilincini kapsayan projenin, yöntem malzeme ve bulgularına bağlı sonucu özgün araştırma makalesi olarak yayınlanmak üzere hazırlanmıştır. “A Social Responsibility Project Example: Sustainable Fabric Toys Project” başlıklı makale Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nin Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi’ne gönderilmiş ve değerlendirmeye alınmıştır. Proje, çocukların tedavi süreçlerinde moral ve motivasyon sağlama, duygusal ihtiyaçlarını karşılama ve oyun aracılığıyla iyileşme sürecine destek olma amacını taşımaktadır. Bez bebekler ve eğitici oyuncaklar, özenle seçilen anti-alerjen, organik ve toksik madde içermeyen kumaşlar ve aksesuarlar kullanılarak üretilmektedir. Bu ürünler, çocukların kendilerini iyi hissetmelerine ve oynarken keyif almalarına yardımcı olurken, sağlıklı ve
    116
    güvenli bir oyun deneyimi sunmaktadır. Projenin dezavantajlı bölgelerdeki çocuklara yönelik yardım faaliyetleri, sosyal dayanışma ve toplumsal farkındalık oluşturma misyonunu da taşımaktadır.
    Projenin sürdürülebilirlik odaklı yaklaşımı, çevresel etkilerin azaltılması ve doğal kaynakların korunması üzerine odaklanmaktadır. Geri dönüştürülebilir malzemelerin kullanımı, atık yönetimi, su tasarrufu ve enerji verimliliği gibi uygulamalar proje kapsamında yer almaktadır. Bu sayede, tekstil sektöründeki çevresel sorunlara çözüm bulunarak daha sürdürülebilir bir gelecek için adımlar atılmaktadır.
    Proje, aynı zamanda toplumda sosyal farkındalık oluşturma ve dayanışmayı sağlama misyonunu da taşımaktadır. Dezavantajlı bölgelerdeki çocuklara bez bebekler ve eğitici oyuncaklar hediye edilerek, onların yaşamlarına dokunmaya, sanatsal etkinlikler, atölye çalışmaları ve bilgilendirme faaliyetleri ile toplumda sürdürülebilirlik bilincinin artırılmasına çalışılmıştır. Bu proje, sadece tekstil sektöründe değil, genel anlamda sosyal sorumluluk ve sürdürülebilirlik alanlarında örnek teşkil eden bir inisiyatiftir. Disiplinler arası işbirliğiyle bilimsel ve sanatsal bütünlüğü bir araya getiren proje, çevre dostu uygulamaların yaygınlaşması ve gelecek nesillere daha yaşanabilir bir dünya bırakma vizyonunu desteklemektedir.
    Sonuç olarak, "Sosyal Sorumluluk Bilinciyle Sürdürülebilir Tekstil Ürünü Bez Bebek ve Eğitici Oyuncak Tasarımları" projesi, çocukların sağlığını ve mutluluğunu ön planda tutarken, çevresel ve sosyal sorumluluk bilincini yaygınlaştırmayı hedefleyen önemli bir girişimdir. Bu proje, sürdürülebilirlik ilkesini benimseyerek toplumda pozitif bir değişim yaratmayı amaçlamıştır. Projenin elde ettiği sonuçlar, sürdürülebilirlik prensiplerinin tekstil sektöründe uygulanabilirliğini göstermekte ve gelecekte daha fazla benzer projenin hayata geçirilmesine zemin oluşturmakta, diğer kurum ve bireylere ilham vererek sürdürülebilirlik alanında benzer çalışmaların yaygınlaşmasına katkı sağlayabilir. Projenin başarısı, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi'nin öncü bir rol üstlenerek sürdürülebilirlik alanında yenilikçi ve ilham verici projeler geliştirdiğini göstermektedir. Ayrıca Projenin daha da geliştirilmesi durumunda arşivde yer alan proje oyuncaklarına ait kalıp/ üretim süreç aşamalarının ve fotoğraflarının girişimcilik konumunu destekleyerek pazarlama stratejileri açısından hazır kaynak olarak kullanılabileceği düşünülmektedir.